بررسی مفهوم هتک حرز در سرقت‌های اینترنتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول مکاتبات دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

2 نویسنده مسئول مقاله، استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم،

چکیده

یکی از مسائلی که در سرقت‌های اینترنتی به بررسی دقیق جهت تطبیق با احکام فقهی نیاز دارد، مسئلۀ حد در سرقت‌های اینترنتی است. این مسئله درصورت امکان اجرا، احراز همۀ شرایط لازم برای اجرای حدّ قطع را می‌طلبد. یکی از این شرایط، تحقق هتک حرز در سرقت اینترنتی است. با بررسی مفهوم هک و شیوه‌های انجام آن در وب‌سایت‌ها و دستگاه‌های رایانه‌ای و همچنین توجه ‌به تعریف فقهی و حقوقی حرز، و اینکه تشخیص حرز متناسب برای هر مال از طرف شارع، به عرف و رویۀ جاری در هر جامعه محول شده است، هک را از مصادیق هتک حرز در فضای مجازی می‌توان به‌شمار آورد. این رفتار از طریق شکستن قفل نرم‌افزاری وب‌سایت‌ها و یا دستگاه‌های رایانه‌ای رخ می‌دهد و دلیل آن نیز قضاوت و نظر عرف، و رویۀ موجود در میان کاربران اینترنت و متخصصان حوزۀ فنّاوری اطلاعات و ارتباطات است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing concept of breaking into safe custody in electronic theft

نویسندگان [English]

  • Sayyed Mohsen Razavi Asl 1
  • Ahmad Moradkhani 2
1
2
چکیده [English]

One of the issues that is required to study accurately for adapting to the jurisprudential precepts, is an Had penalty of the electronic thefts; they can be applied where there are all the requisite requirements of implementing of cut off the hand. One of these conditions is to break into safe custody in a electronic theft. With studying the concept of hacking and its manner on the websites and computer systems, it is observed that - with attention to jurisprudential and legal definition of custody and that Islamic law has left distinguishing a suitable custody of any property to  the custom and reasonable precedence of any society - hacking can be a case of breaking in cyberspace which is happen by breaking codes of websites and computer systems, and its evidence is the custom`s judgment and opinion, and the existing precedence of internet users and IT and communication  specialists.

کلیدواژه‌ها [English]

  • electronic theft
  • breaking into safe custody
  • cyberspace
  • hacking
  • computer offences
1. الهی‌منش، محمدرضا و ابوالفضل سدره‌نشین (1391)، محشای قانون جرایم رایانه‌ای، تهران، مجد، چاپ دوم.
2. انصاری، مرتضی (1415ق)، المکاسب، قم، باقری، چاپ نخست.
3. ایزدی‌فرد، علی‌اکبر و علی پیردهی‌حاجی‌کلا (1389)، «تأملی بر چالش‌های جرم‌انگاری جرائم مجازی (رایانه‌ای)»، چاپ‌شده در مجموعه مقالات اولین همایش ملی فقه و مسائل مستحدثه (نوظهور).
4. بای، حسین‌علی و بابک پورقهرمانی (1388)، بررسی فقهی‌حقوقی جرایم رایانه‌ای، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ نخست.
5. بجنوردی، حسن (1389ق)، القواعد الفقهیة، قم، دارالکتب العلمیة، چاپ دوم.
6. حر عاملی، محمدبن‌الحسن (1416ق)، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، قم، مؤسسة آل‌البیت: لإحیاءالتراث، چاپ دوم.
7. خمینی، روح‌الله (1386ق)، تحریرالوسیلة، قم، دارالعلم، چاپ دوم.
8. دی‌آنجلیز، جینا (1383)، جرایم سایبر، ترجمۀ سعید حافظی و عبدالصمد خرم‌آبادی، تهران، شورای عالی توسعۀ قضائی: دبیرخانه شورای‌عالی اطلاع رسانی، چاپ نخست.
9. سالاری، مهدی (1389)، سرقت تعزیری و رایانه‌ای، تهران، میزان، چاپ نخست.
10. سلامی، حمیده (1394)، بررسی و تطبیق سرقت سایبری و کلاهبرداری سایبری، تهران، مجد، چاپ نخست.
11. شاه‌مرادی، خیرالله (1391)، بررسی جرم سرقت رایانه‌ای و تطبیق آن با سرقت سنتی در نظام حقوقی ایران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه قم: مرکز آموزش الکترونیکی.
12. شهید ثانی (زین‌الدین‌ عاملی جبعی) (1385)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم، داوری، چاپ دوم.
13. شیخ صدوق (محمدبن‌علی) (1404ق)، من لایحضره الفقیه، قم، جامعۀ مدرسین حوزه علمیه، چاپ دوم.
14. شیخ طوسی (1400ق)، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ دوم.
15. _______ (1428ق)، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، چاپ دوم.
16. صابونی، محمدعلی (1389)، روائع‌البیان فی تفسیر آیات الأحکام من القرآن، سنندج، انتشارات کردستان، چاپ دوم.
17. صاحب جواهر (محمدحسن نجفی) (1390)، جواهرالکلام فی شرح شرایع الإسلام، تهران، خرسندی، چاپ نخست.
18. طریحی، فخرالدین‌بن‌محمد (1403ق)، مجمع البحرین، بیروت، مؤسسة الوفاء، چاپ دوم.
19. عالی‌پور، حسن (1390)، حقوق کیفری فنّاوری اطلاعات (جرایم رایانه‌ای)، تهران، خرسندی، چاپ دوم.
20. علامۀ حلی (حسن‌بن‌یوسف) (1413ق)، قواعدالأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم، نشر اسلامی، چاپ نخست.
21. فتحی، حجت‌الله (1393)، شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی 1392 (حدود)، قم، مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت:، چاپ نخست.
22. فیومی، احمدبن‌محمد (1374)، مصباح‌المنیر، قم، الهادی، چاپ سوم.
23. گلدوزیان، ایرج (1384)، بایسته‌های حقوق جزای عمومی، تهران، میزان، چاپ دوازدهم.
24. محمدنسل، غلامرضا (1392)، حقوق جزای اختصاصی جرایم رایانه‌ای در ایران، تهران، میزان، چاپ نخست.
25. مرکز تحقیقات فقهی قوۀ قضائیه (1383)، «استفساریه»، دادرسی، ش46.
26. معین، محمد (1377)، فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر، چاپ دوازدهم.
27. موسوی، روح‌الله و حبیب قربانی (1389)، «سرقت‌های اینترنتی: عدالت در حد است یا تعزیر؟»، چاپ‌شده در مجموعه مقالات اولین همایش ملی فقه و مسائل مستحدثه (نوظهور).