Women and pilgrimage of shrines in Islamic jurisprudence

Document Type : Original Article

Author

null

Abstract

Pilgrimage of graves by women is a subject that its legitimacy and illegality is not such obvious according to Islamic legal Schools, because a comprehensive and systematic research was not applied. Therefore, askingabout the Islamic legal ordinance ofthis suchpilgrimage is required to review and study. The generalities and absolutes of the Grate Prophet`s tradition and his wife and his honorable daughter`s behavior about continuing the pilgrimage of the graves are of the evidence that legitimize thewomen`s Pilgrimage of graves; even they make it a recommended precept and theevidence that seem to deny it, state the requisites of a forbidden act which sometimes occur in the mentioned pilgrimage. This research was carried out based on the aim of knowing  all of the Muslim jurists` words and viewpoints, limits and jurisdictions of their sources, and explaining the women`s duties in the pilgrimage of the shrines. In the shadow of describing and analyzing the jurisprudential propositions of the Islamic schools and collecting data bythe library method, obtaining this purpose became possible. The research is resulted that the women`s pilgrimage of the shrines be recommended , of course, provided that their behavior doesnot  accompany  with a forbidden act.

Keywords


1. قرآن کریم
2. ابن‌ابی‌شیبه، أبو بکر، المصنف فی الأحادیث والآثار، مکتبة الرشد، الریاض.
3. ابن‌الحاج، أبوعبدالله (1424ق)، المدخل، دارالتراث، بیروت.
4. ابن‌تیمیة، تقی‌الدین (1408ق)، الفتاوی الکبری، دارالکتب العلمیة، بی‌جا.
5. ابن‌حزم الاندلسی، علی بن احمد، المحلی بالآثار، دارالفکر، بیروت.
6. ابن‌شاهین، عمر، ناسخ الحدیث ومنسوخه، دارالحزم، بی‌جا.
7. ابن‌ضویان، ابراهیم(1409ق)، منار السبیل فی شرح الدلیل، المکتب الإسلامی، بی‌جا، ‌چاپ هفتم.
8. ابن‌عابدین، محمدامین (1412ق)، ردّ المحتارعلی الدر المختار، دارالکتب العلمیة، بیروت.
9. ابن‌عبدالبر، یوسف (1400ق)، الکافی فی فقه أهل المدینة المالکی، مکتبة الریاض الحدیثة، دوم، ریاض.
10. ابن‌قلیج، علاء‌الدین (1422ق)، إکمال تهذیب الکمال، الفاروق الحدیثة للطباعة والنشر، بی‌جا.
11. ابن‌ماجه، محمد (1430ق)، سنن ابن‌ماجه، تعلیق: شعیب الأرنؤوط و غیره، دارالرسالة العالمیه، بیروت.
12. ابن‌مفتاح، عبدالله بن ابی‌القاسم، شرح الازهار المنتزع المختار من الغیث المدرار، بی‌نا، عمان.
13. ابن‌نجیم، زین‌الدین، البحر الرائق شرح کنز الدقائق، دارالمعرفه، بیروت.
14. أبوزید، بکر (1416ق)، جزء فی زیارة النساء للقبور، دارالعاصم، بی‌جا.
15. احمد بن حنبل (1420)، مسند الإمام أحمد بن حنبل، تعلیق: شعیب الأرنؤوط وآخرون، مؤسسة الرسالة، بیروت، چاپ دوم.
16. احمد بن محمد خلیل (1426ق)، التهذیب المقنع فی إختصار الشرح الممتع، بی‌نا، عمان.
17. اردبیلی شافعی، یوسف بن إبراهیم (2006م)، الأنوار لأعمال الأبرار، دار‌البشائر الإسلامیة، بی‌جا.
18. اردبیلی، احمد بن محمد‌ (1403ق)، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، دفتر انتشارات اسلامی، قم.
19. اصبهانی، ابن‌عبدالواحد (1997م)، مجلس إملاء فی رؤیة الله تبارک وتعالی، مکتبة الرشد، ریاض.
20. امام خمینی، سیدروح‌الله موسوی (1380ش)، العروة الوثقی مع تعالیق الإمام الخمینی، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران.
21. آلبانی، محمدناصر (1406ق)، أحکام الجنائز، المکتب الإسلامی، بی‌جا، چاپ چهارم.
22. ـــــــــــــــــــــــ (1423ق)، ضعیف أبی‌داود، مؤسسة غراس للنشر و التوزیع، کویت.
23. ـــــــــــــــــــــــ (1409ق)، تمام المنة فی التعلیق علی فقه السنة، دار‌الرایة للنشر، بی‌جا، چاپ سوم.
24. ـــــــــــــــــــــــ (1412ق)، سلسلة الأحادیث الضعیفة والموضوعة وأثرها السیئ فی الأمة، دار‌المعارف، الریاض.
25. ــــــــــــــــــــــــ ، تحذیر الساجد من اتخاذ القبور مساجد، المکتب الإسلامی، بیروت.
26. باجوری، ابراهیم بن محمد، حاشیة الباجوری علی شرح ابن‌القاسم الغزّی علی متن الشیخ أبی‌شجاع، محقق: محمد عبدالسلام شاهین، دار‌الکتب العلمیه، بیروت.
27. بجیرمی، سلیمان بن محمد (1417ق)، تحفة الحبیب علی شرح الخطیب، دارالکتب العلمیه، بیروت.
28. بحرانی، یوسف‌ (1405ق)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهره، دفتر انتشارات اسلامی‌، قم.‌
29. بخاری، محمد (1397ق)، التاریخ الصغیر، دار‌الوعی، قاهره.
30. ـــــــــــــــــــ (1407ق)، صحیح البخاری، دار‌ابن‌کثیر، سوم، بیروت.
31. ـــــــــــــــــــ ، التاریخ الکبیر، دار‌الکتب العلمیة، بیروت، بی تا
32. بِن‌باز، عبدالعزیز، مجموع فتاوی، اشرف علی جمعه وطبعه: محمد بن سعدالشویع، مکتبة الشامله.
33. بهوتی، منصور بن یونس (1996ق)، شرح منتهی الإرادات المسمی دقائق أولی النهی لشرح المنتهی، عالم الکتب، بیروت.
34. ـــــــــــــــــــــــــــ (1402ق)، کشاف القناع عن متن الإقناع، دار‌الفکر، بیروت.
35. ـــــــــــــــــــــــــــ ، الروض المربع شرح زاد المستنقع فی اختصار المقنع، دار‌الفکر، بیروت.
36. بیهقی، احمد بن الحسین (1421ق)، شعب‌الإیمان، دار‌الکتب العلمیة، بیروت.
37. ـــــــــــــــــــــــــــ (1424ق)، سنن الکبری للبیهقی، دارالکتب العلمیة، سوم، بیروت.
38. ترمذی، محمد بن عیسی (1403ق)، سنن الترمذی، دار‌إحیاء التراث، بیروت.
39. حاکم نیشابوری، محمد (1411ق)، المستدرک علی الصحیحین، دارالکتب العلمیه، بیروت.
40. خرشی، محمد (1318ق)، الشرح الکبیر علی مختصر سیدی خلیل، بی‌نا، قاهره.
41. خطیب شربینی، محمد (1415ق)، الإقناع فی حل ألفاظ أبی‌شجاع، دار‌الفکر، بیروت.
42. ـــــــــــــــــــــــــــ (1377ق)، مغنی المحتاج إلی معرفة معانی ألفاظ المنهاج، دارأحیاء التراث، بیروت.
43. خویی، ابوالقاسم، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، نشر لطفی، قم.
44. دسوقی، محمد، حاشیة الدسوقی علی مختصر المعانی، مکتبة العصریه، مصر.
45. دمیاطی، ابوبکر (1418ق)، إعانة الطالبین علی حل ألفاظ فتح المعین، دار‌الفکر، بیروت.
46. ذهبی، شمس‌الدین، المغنی فی الضعفاء، محقق: نورالدین عتر، مکتبة الشامله.
47. ــــــــــــــــــــــــ (1995م)، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، دارالکتب العلمیه، بیروت.
48. رافعی، عبدالکریم، فتح العزیز، دارالفکر، بیروت.
49. رحیبانی، مصطفی السیوطی (1961ق)، مطالب أولی النهی فی شرح غایة المنتهی، المکتب الإسلامی، دمشق.
50. رملی، محمد (شافعی الصغیر) (1404ق)، نهایة المحتاج إلی شرح المنهاج، دار‌الفکر، بیروت.
51. زرقانی، محمد بن عبدالباقی (1417ق)، شرح المواهب: شرح العلامة الزرقانی علی المواهب اللدنیة بالمنح المحمدیة، دارالکتب العلمیة، بیروت.
52. زرکشی، شمس‌الدین (1423ق)، شرح الزرکشی علی مختصر الخرقی، دارالکتب العلمیه، بیروت.
53. ـــــــــــــــــــــــــ ، البحر المحیط فی أصول الفقه، دار‌الصفوه، غردقه فی الکویت.
54. سبکی، تقی‌الدین (1419ق)، شفاء السقام فی زیارة خیر الأنام، بی‌نا، چاپ چهارم.
55. سرخسی، شمس‌الدین (1421ق)، المبسوط للسرخسی، دار‌الفکر، بیروت.
56. سلیمان بن عمر الجمل، حاشیة الجمل علی المنهج لشیخ الإسلام زکریا الأنصاری: فتوحات الوهاب بتوضیح شرح منهج الطلاب المعروف بحاشیة الجمل، دار‌الفکر، بیروت.
57. سنیکی، زکریا (1418)، فتح الوهاب بشرح منهج الطلاب، دارالکتب العلمیه، بیروت.
58. ـــــــــــــــــ (1422ق)، أسنی المطالب فی شرح روض الطالب، دارالکتب العلمیه، بیروت.
59. ـــــــــــــــــ ، الغرر البهیة فی شرح البهجة الوردیه، المطبعة المیمنیه، بی‌جا.
60. سیدمرتضی، علی (1376ق)، الذریعة الی أصول الشریعه، نشر دانشگاه تهران.
61. شاشی القفال، أبوبکر، (1980م)، حلیة العلماء فی معرفة مذاهب الفقهاء، مؤسسة الرساله، بیروت.
62. شافعی، محمد‌ بن ‌إدریس (1410ق)، الأم، دارالفکر، بیروت.
63. شرنبلانی حنفی، حسن، مراقی الفلاح بإمداد الفتاح شرح نور الإیضاح ونجاة الأرواح، دار‌الکتب العلمیه، بیروت.
64. شعرانی، عبدالوهاب، عمود المحمدیه، دارالمعرفه، بیروت.
65. شنقیطی، محمد امین (1415ق)، أضواء البیان فی إیضاح القرآن بالقرآن، دار‌الفکر، بیروت.
66. شوکانی، محمد (1419ق)، إرشاد الفحول إلی تحقیق الحق من علم الأصول، دار‌الکتاب العربی، دمشق.
67. ـــــــــــــــــــ (1407ق)، الدراری المضیة شرح الدرر البهیه، دارالکتب العلمیه، بیروت.
68. ـــــــــــــــــــ ، نیل الأوطار من أحادیث سیدالأخیار شرح منتقی الأخبار، إدارة الطباعة المنیریه، بی‌جا.
69. شهید اول، محمد (1377ش)، ذکری الشیعه فی أحکام الشریعه، موسسة آل البیت لأحیاء التراث، قم.
70. شهید ثانی، زین‌الدین (1420ق)، الفوائد الملیة لشرح الرسالة النفلیه، نشر دفتر تبلیغات اسلامی، قم.
71. الشیخ نظام وجماعة من علماء الهند (1411ق)، الفتاوی الهندیة فی مذهب الإمام الأعظم أبی حنیفة النعمان، دار‌الفکر، بیروت.
72. شیخی‌زاده، عبدالرحمن (1419ق)، مجمع الأنهر فی شرح ملتقی الأبحر، دارالکتب العلمیه، بیروت.
73. شیرازی، إبراهیم (م1424ق)، اللمع فی أصول الفقه، دارالکتب العلمیه، دوم، بیروت.
74. ـــــــــــــــــــــ ، المهذب فی فقه الإمام الشافعی، دارالکتب العلمیه، بیروت.
75. صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع، مکتبة الداوری، قم.
76. صنعانی، محمد، سبل السلام، دار‌الحدیث، بی‌جا.
77. طباطبایی یزدی، سیدکاظم (1419ق)، العروة الوثقی (المحشی)، دفتر تبلیغات اسلامی، قم.
78. طبرانی، ابوالقاسم، المعجم الکبیر، مکتبة ابن‌تیمیه.
79. طحاوی، احمد (1318ق)، حاشیة علی مراقی الفلاح شرح نور الإیضاح، المطبعة الکبری الأمیریة ببولاق، مصر.
80. طریحی، فخرالدین (1416ق)، مجمع البحرین، کتابفروشی مرتضوی، تهران.
81. طوسی، محمد بن حسن‌ (1414ق)، الأمالی، دارالثقافه، قم.
82. ـــــــــــــــــــــــــــ (1387ق)، المبسوط فی فقه الإمامیه، المکتبة المرتضویه، تهران،‌ چاپ سوم.‌
83. طیالسی، سلیمان (1419ق)، مسند أبی‌داود الطیالسی، هجر للطباعة والنشر، بی‌جا.
84. عبدالرزاق، ابوبکر، (1403ق)، مصنف عبد‌الرزاق، المکتب الإسلامی، بیروت، چاپ دوم.
85. عبدالرحمن بن قدامه، الشرح الکبیر علی متن المقنع، دار‌الکتاب العربی، بیروت.
86. عبدالله بن قدامه (1414ق)، الکافی فی فقه الإمام أحمد بن حنبل، دارالکتب العلمیه، بیروت.
87. ـــــــــــــــــــــ ، المغنی، دار‌الکتاب العربی، بیروت.
88. عثیمین، محمد (1422ق)، الشرح الممتع علی زاد المستقنع، دارابن‌الجوزی، بی‌جا.
89. عسقلانی، أبوالفضل (1406ق)، تقریب التهذیب، دار‌الرشید، سوریه.
90. ـــــــــــــــــــــــــ (1404ق)، تهذیب التهذیب، دار‌الفکر، بیروت.
91. ـــــــــــــــــــــــــ (1407ق)، فتح الباری شرح صحیح البخاری، دارالریان للتراث، قاهره.
92. ـــــــــــــــــــــــــ (1419ق)، التلخیص الحبیر فی تخریج أحادیث الرافعی الکبیر، دارالکتب العلمیه، بیروت.
93. ـــــــــــــــــــــــــ (1416ق)، التلخیص الحبیر فی تخریج أحادیث الرافعی الکبیر، مؤسسة قرطبه، مصر.
94. عظیم‌آبادی، محمد (1415ق)، عون المعبود شرح سنن أبی‌داود، دارالکتب العلمیه، بیروت.
95. علامه حلی، حسن، نهایة الاحکام فی معرفة الاحکام، اسماعیلیان، قم.
96. عینی حنفی، بدر‌الدین، عمدة القاری شرح صحیح البخاری، دارإحیاء التراث العربی، بیروت.
97. فاضل مقداد، (1425ق)، کنز العرفان فی فقه القرآن، انتشارات مرتضوی، قم.
98. فیومی، احمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی‌، منشورات دار‌الرضی‌، قم.
99. کلینی، محمد (م1407ق)، ‌الکافی، دارالکتب الإسلامیه، تهران، چاپ چهارم.
100. کاشانی حنفی، ابوبکر (م1406ق)، بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، دارالکتب العلمیه، بیروت، چاپ دوم.
101. ماردینی، علاء‌الدین ابن‌الترکمانی، الجوهر النقی فی الری علی البیهقی، دار‌الفکر، بیروت.
102. ماوردی، ابوالحسن (1414ق)، الحاوی الکبیر فی فقه مذهب الإمام الشافعی، دارالکتب العلمیه، بیروت.
103. مبارکفوری، ابوالعلاء، تحفة الأحوذی بشرح جامع الترمذی، دارالکتب العلمیه، بیروت.
104. مبارکفوری، ابوالحسن (1404ق)، مرعاة المفاتیح شرح مشکاة المصابیح، إدارة البحوث العلمیه والدعوة والإفتاء الجامعة السلفیة، بنارس، الهند.
105. متقی هندی، علاءالدین (1405ق)، کنزل العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، مؤسسة الرساله، بیروت، چاپ پنجم.
106. محقق حلی، جعفر بن حسن‌ (1407ق)، المعتبر فی شرح المختصر، مؤسسه سیدالشهداء، قم.‌
107. ملیباری، احمد، فتح المعین بشرح قرة العین بمهمات‌الدین، دار‌الفکر، بیروت.
108. مناوی، محمد عبدالرؤوف (1415ق)، فیض القدیر شرح الجامع الصغیر من أحادیث البشیر النذیر، دارالکتب العلمیه، بیروت.
109. منلاخسرو، محمد، درر الحکام شرح غرر الأحکام، دارإحیاء الکتب العربیه، بیروت.
110. میرزای قمی، ابوالقاسم (1378ش)، غنائم الأیام فی مسائل الحلال و الحرام، مکتب الاعلام الاسلامی، قم.
111. ناصف، منصور علی، التاج الجامع للأصول فی أحادیث الرسول، دار‌الجیل، بیروت.
112. نجفی، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، دارإحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ هفتم.
113. نسائی، احمد (1411ق)، سنن النسائی الکبری، دارالکتب العلمیه، بیروت.
114. نووی، یحیی بن شرف (1405ق)، روضة الطالبین وعمدة المفتین، المکتب الإسلامی، بیروت.
115. ـــــــــــــــــــــــــــ ، المجموع، دار‌الفکر، بیروت، بی‌تا.
116. هیثمی، ابوالحسن (1412ق)، موارد الظمآن إلی زوائد ابن‌حبان، دار‌الکتب العلمیه، بیروت.
117. یحیی بن سعید (1405ق)، الجامع الشرایع، مؤسسه سیدالشهداء، قم.