Juridical Fundamentals of Job Security from a Qur’ānic Perspective

Document Type : Original Article

Authors

1 دانش آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی پردیس بین‌الملل دانشگاه فردوسی

2 استادیار دانشگاه فردوسی مشهد

3 استاد دانشگاه فردوسی مشهد

Abstract

Deducting Legal and juridical issues from the Qur’ān, interpreting the Qur’ān, and Qur’ānic based juridical researches depend on practical and theoretical bases.‎ Occupation is among juridical and legal subjects which are noticed in the Qur’ān. ‎Job security is one of the aspects of occupation. This paper explains the Qur’ānic verses and juridical notions associated with job security and describes the relations between them. Moreover, this paper will clarify the origin of the job security in the Qur’ān through investigating the role of job contracts, contract period, wage, and job satisfaction in acquiring job security. ‎We can pose some Qur’ānic verses like "Keep your agreements", "... on condition that you hire yourself to me for eight years", and "Had you wished, you could have taken a wage for it," as the bases and grounds for job security. ‎Despite the fact that jurists' perceptions differs from those arguments to some extent, still, each argument explicitly can be regarded as a testimony to the eminence of the job security in the employment contracts.

Keywords


1. قرآن کریم.
2. ابن‌ادریس حلی، محمد بن منصور(1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، چاپ دوم.
3. ابن‌براج، عبد العزیز(1406ق)، المهذب، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، چاپ اول.
4. ابن‌حمزه، محمد بن على(1408ق)، الوسیلة إلى نیل الفضیله، کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى، قم، چاپ اول.
5. ابن‌عربی، محمد بن عبدالله، احکام القرآن، محقق: علی‌محمد بجاوی، دار الجیل، بیروت.
6. آخوند خراسانی، محمدکاظم(1406ق)، حاشیة المکاسب، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، تهران، چاپ اول.
7. اردبیلى، احمد بن محمد، زبدة‌البیان، المکتبة الجعفریة لإحیاء الآثار الجعفریه، تهران، چاپ اول.
8. ـــــــــــــــــــــــــــــــــ ، (1403ق)، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، چاپ اول.
9. اعرابی،سیدمحمد(1380)، «راهبردها، برنامه‌ها و راهکارهای تحقق امنیت شغلی مناسب در نظام اداری»، مطالعات مدیریت و بهبود تحول، ش 29 و 30.
10. انصاری، المکاسب(1415ق)، کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى، قم، چاپ اول.
11. بجنوردى، سیدحسن(1419ق)، القواعد الفقهیه، نشر الهادی، قم، چاپ اول .
12. بروس ای.شرتزر( 1369)، بررسی و برنامه‌ریزی زندگی شغلی، ترجمه طیبه زندی‌پور، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه الزهراء، تهران.
13. بهبهانى، محمدباقر(1419ق) ، الرسائل الفقهیه، مؤسسه علامه وحید بهبهانى، قم، چاپ اول.
14. پیریایی، صالحه و نسرین ارشدی(1391)، «اثر امنیت شغلی و عدالت سازمانی بر قصد ترک شغل: نقش واسطه‌ی اعتماد به مدیریت ارشد»، فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، دوره چهارم، ش 11.
15. تمیمى مغربى، نعمان بن محمد(1385ق)، دعائم الإسلام، مؤسسه آل البیت، قم، دوم.
16. جوادیان، زهرا (1390)، «رابطه قرارداد روانی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی با رفتارهای غیراخلاقی با توجه به نقش تعدیل‌کننده فرصت اعتراض به بی‌عدالتی؛ رویکرد تخلیه فشار»، یافته‌های نو در روان‌شناسی، سال پنجم، ش20.
17. حائری طباطبایی، على بن محمد(1418ق)، ریاض المسائل، مؤسسه آل البیت، قم، چاپ اول.
18. حر عاملی، محمد بن حسن(1409ق)، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت، قم، چاپ اول.
19. حسینى عاملى، جواد بن محمد(1419ق)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمه، چاپ جدید، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، چاپ اول.
20. خمینى موسوى، سید روح‌اللّه( بی‌تا)،تحریر الوسیله، مؤسسه مطبوعات دار العلم، قم، چاپ اول .
21. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1421ق)، کتاب البیع، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، تهران، چاپ اول.
22. خویى، سیدابوالقاسم (بی‌تا)،  مصباح الفقاهه (المکاسب)، قم.
23. رنجبری، ‌ابوالفضل، حقوق کار: به ضمیمه قانون کار، انتشارات مجد، تهران.
24. شهید اول، محمد بن مکى(1410ق)، اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیه، دارالتراث- الدارالإسلامیه، بیروت، چاپ اول.
25. شهید ثانى، زین الدین بن على(1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه، کتابفروشى داورى، قم، چاپ اول.
26. شهیدی، مهدی(1386)، تشکیل قراردادها و تعهدات، انتشارات مجد، تهران، چاپ ششم.
27. ــــــــــــــــــــــــــــــــــ، سقوط تعهدات، انتشارات مجد، تهران، چاپ هشتم.
28. شیخ طوسى، محمد بن حسن(1407ق)، تهذیب الأحکام، دار الکتب الإسلامیه، تهران، چاپ چهارم.
29. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1407ق)، الخلاف، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، چاپ اول.
30. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1387ق)، المبسوط فی فقه الإمامیه، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریه، تهران، چاپ سوم.
31. طباطبایى حکیم، محسن(1416ق)، مستمسک العروة الوثقى، مؤسسة دار التفسیر، قم، چاپ اول.
32. طباطبایی، محمدحسین(1371)، المیزان فی تفسیر القرآن، انتشارات اسماعیلیان، قم.
33. طبرسی، فضل بن حسن(بی‌تا)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الاسلامی، قم.
34. عراقی، سیدعزت‌الله( 1382)، حقوق کار، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی(سمت)، تهران، چاپ دوم.
35. علامه حلی، حسن بن یوسف(1414ق)، تذکرة الفقهاء، مؤسسه آل البیت، قم، چاپ اول.
36. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1413ق)، قواعدالاحکام فی معرفة الحلال و الحرام، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، چاپ اول.
37. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (142ق)، منتهى المطلب فی تحقیق المذهب، مجمع البحوث الإسلامیه، مشهد، چاپ اول.
38. علیدوست، ابوالقاسم(1390)، «ادله عمومی قرارادها»، مجله فقه اهل بیت، ش  66 و 67.
39. علامه حلی، حسن بن یوسف(1410ق)، ارشادالأذهان إلی احکام الإیمان، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول.
40. فاضل مقداد بن عبداللّه(1425ق)، کنز العرفان فی فقه القرآن، انتشارات مرتضوى، قم، چاپ اول.
41. فخرالمحققین حلی، محمد بن حسن(1387ق)، إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، مؤسسه اسماعیلیان، قم، چاپ اول.
42. قاسمی‌حامد، عباس(1387)، حقوق مدنی، شرایط شکل‌گیری قرارداد، تهران، دراک.
43. قرطبی انصاری، ابی‌عبدالله(1405ق)، الجامع لاحکام القران، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
44. کاتوزیان، ناصر(1391)، اعمال حقوقی قرارداد- ایقاع، شرکت سهامی دراک، تهران، چاپ هفتم.
45. کلینى، ابو جعفر محمد بن یعقوب(1407ق)، الکافی، دار الکتب الإسلامیه، تهران، چاپ چهارم.
46. لطفی، اسدالله(1388)، عقد بیع، خرسندی، تهران، چاپ اول.
47. محقق حلی، نجم الدین جعفر بن حسن(1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، مؤسسه اسماعیلیان، قم، چاپ دوم.
48. محقق کرکی، على بن حسین(1414ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، مؤسسه آل البیت، قم، چاپ دوم.
49. مراغى، میرعبدالفتاح(1417ق)،  العناوین الفقهیه، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول.
50. مصطفوی، محمدکاظم(1417ق)،  مئة قاعدة فقهیة، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة للجماعة المدرسین، قم، چاپ سوم.
51. منشی زاده،گشواد(1391)، قرارداد کار، مؤسسه کار و تأمین اجتماعی، تهران.
52. نایینى، میرزامحمدحسین(1413ق)، المکاسب و البیع، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم، چاپ اول.
53. ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1373)، منیة الطالب فی حاشیة المکاسب، المکتبه المحمدیة، تهران، چاپ اول.
54. نجفى، بشیر حسین(1427ق)، بحوث فقهیة معاصره، دفتر حضرت آیت‌الله نجفى، نجف اشرف، چاپ اول.
55. نجفى، محمدحسن(1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ هفتم.
56. نراقى، احمد بن محمد مهدى(1417ق)، عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم، قم، چاپ اول.
57. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1415ق )، مستند الشیعة فی أحکام الشریعه، مؤسسه آل‌البیت، قم، چاپ اول.
58. هاشمی شاهرودی، محمود(1426ق)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت،  مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت، قم، چاپ اول.
59. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1420ق)، موسوعة الفقه الإسلامی طبقاً لمذهب أهل البیت، مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت، قم، چاپ اول.
60. همدانى، رضا بن محمد، حاشیة کتاب المکاسب، قم، چاپ اول.
61. یزدى طباطبایى، محمدکاظم(1409ق)، العروة الوثقى، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ دوم.