پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)فقه1735-3181197220120621کاربرد قاعده لاضرر و لاضرار در بررسى فقهى ایدز3323005FAعلیالهی خراسانیJournal Article20160202«ایدز» یکى از بحرانهاى رو به گسترش در دنیا و از جمله کشور ما به شمار مىرود. از این رو گشودن باب جدید مسائل ایدز در فقه، ضرورى به نظر مىرسد. همچنین قواعد فقهى مىتواند نسبت به پرداخت مسائل جدید، راهگشا باشد.<br />آمار مراکز رسمى، حاکى از گسترش ایدز در ایران و لزوم توجه همه جانبه بدین آسیب بزرگ اجتماعى است.<br />یکى از مسائل مهم در این باره، وظیفه حکومت اسلامى نسبت به پدیده ایدز و افراد مبتلا به آن است. بنا بر تفسیر صحیح از مفاد لاضرار در قاعده فقهى »لاضرر و لاضرار«، مسؤولیتهاى مهمى بر گردن حکومت اسلامى قرار مىگیرد. همچنین طبق »لاضرر«، هیچ حکمى نمىتواند حقى از حقوق شهروندىِ مبتلایان به ایدز را نفى کند.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)فقه1735-3181197220120621نقش رضایت مجنىعلیه در مجازات قتل از روى ترحم (اتانازى)3613006FAاسماعیلآقاباباییعضو هیأت علمى پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامى.Journal Article20160202در جایى که اتانازى یا قتل از روى ترحم با رضایت و درخواست مجنىعلیه صورت گیرد، برخى به انتفاى این مجازات نظر دادهاند با این استدلال که قصاص حق مجنىعلیه است یا در این مورد در امکان قصاص، شبهه هست. به نظر مىرسد چنین اذنى بر مجازات تأثیرى ندارد و ادله معتقدان به انتفاى قصاص در مورد یادشده، قابل نقد است.<br />بنا بر دیدگاه انتفاى قصاص، جایگزینى دیه نیز موافقان و مخالفانى دارد و در نهایت، با انتفاى قصاص و دیه، تعزیر مرتکب نیز جاى بحث است که این نوشته با بررسى استدلالها و آراى هر یک، نظریه امکان تعزیر مرتکب را تقویت مىکند.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)فقه1735-3181197220120621مدخلى بر مناسبات فقه و تمدن621033007FAعباسعلیمشکانی سبزواریپژوهشگر و کارشناسى کلام اسلامى.Journal Article20160202درباره فقه و نسبت آن با تمدن، دیدگاههاى مختلفى وجود دارد. برخى هیچ نسبتى میان این دو برقرار نمىبینند. گروه دیگرى نسبتى حداقلى میان فقه و تمدن قائلند; و گروهى نیز فقه را شرط اساسى تمدنسازى قلمداد مىکنند. سنجش نسبت فقه و تمدن با دو نگاه، قابل بحث و بررسى است. در یک نگاه، فقه موجود مورد مطالعه قرارگرفته، نسبت آن با تمدن سنجیده مىشود; اما در نگاه دیگر، فقه مطلوب مطمح نظر است و با نگاه به آن، نسبت فقه و تمدن بررسى مىگردد. نمىتوان ادعا کرد نظامهاى اجتماعى مورد نیاز تمدن مستقیماً و به طور کامل در فقه فعلى موجود است، اما وجود چهارچوبهاى اصیل و ساختارى تمدن در فقه موجود، قابل انکار نیست.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)فقه1735-3181197220120621اعتبار عقلى رأى اکثریت بر مبناى حق تعیین سرنوشت1041293008FAمسعودامامیدانشآموخته حوزه علمیه و استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامى.Journal Article20160202در این نوشتار به بررسى اعتبار رأى اکثریت در تصمیمگیرىهاى جمعى پرداخته شده است. اعتبار رأى اکثریت مىتواند مبانى مختلفى داشته باشد که مهمترین آنها عبارت است از حق تعیین سرنوشت، کشف حقیقت، مشروعیت دینى، مصلحت و مقبولیت. نویسنده براى بررسى موضوع این مقاله، نخست به تبیین مفاهیم مرتبط با آن پرداخته است. سپس با استناد به دلایل عقلى به این نتیجه مىرسد که رأى اکثریت بر اساس مبناى حق تعیین سرنوشت، در همه حوزههاى اجتماعى، بدون استثنا معتبر است.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)فقه1735-3181197220120621روش تفسیر متن بر اساس نظام اقتضائات1301653009FAمهدیبرزگرJournal Article20160202روش متداول در تفسیر متون به ویژه استظهار متون دینى، برگرفته از مباحث الفاظ اصول است که عبارت است از اکتفا به صیغههاى امر و نهى. نگارنده در این مقاله در صدد است تا با نقد این دیدگاه، روشى جدید در تفسیر متون ارائه کند که عبارت است از تفسیر متن بر اساس نظام اقتضائات.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)فقه1735-3181197220120621تأملى در دقتهاى فراعرفى شیخ انصارى1642073010FAعلیزارعپژوهشگر حوزه علمیه قم.Journal Article20160202بىتوجهى به مبادى کلامى، مشکلات زیادى در اصول و فقه ایجاد نموده است. از این رو در این نوشتار به بررسى مبادى کلامىِ »اصالت تقدم ابلاغ« و »اصالت متربى« پرداختهایم و به این نتیجه رسیدهایم که دقتهاى ادبى و عقلى که عرف عمومى در مقام تخاطب به آن توجه نمىکنند، در مقام استنباط احکام شرعى از متون دینى، هیچ جایگاهى ندارند. بنابراین دقتهایى که بعد از شیخ انصارى)ره( رواج یافته و بنابر آن گاهى حتى از یک روایت 4 کلمهاى، 18 احتمال استخراج مىشود، مورد رضایت شارع نمىباشد.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)فقه1735-3181197220120621نقد نقد؛ تحولخواهى در فقه یا اصول فقه؟!2082203011FAسیامکبهارلوئیدانشجوى دکترى فقه و مبانى حقوق اسلامى، دانشگاه آزاد اسلامى واحد علوم و تحقیقات اصفهان.Journal Article20160202این مقاله ضمن نقد دو مقاله در این حوزه که در شمارههاى 67 و 70 این مجله منتشر شدهاند، این سؤال را طرح مىکند که اولویت در جریان تحولخواهى چیست؟ فقه یا اصول فقه؟ همچنین چهار مؤلفه در علم اصول که ضمن مقالات قبلى بررسى شدهاند )توجه به ملازمات فتوا، درجهبندى حرمت و کراهت، اطلاقگیرى، و توجه به ملاک احکام( مجدداً در این جا بررسى شده است. بررسى این موارد نشان مىدهد که جریان فقاهت به جبر و بدون رضایت، در چنین مواجهههایى پس رفت داشته است. این حقایق اگر مورد توجه عالمان قرار نگیرد، علم اصول فقه سنتى را که علمى افتخارآمیز در حوزه معارف اسلامى است، از صحنه عملى اجتماع، حذف خواهدکرد.پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)فقه1735-3181197220120621ملخص المقالات2212243012FAمحمد رضامظفریJournal Article20160202