2024-03-28T21:49:58Z
https://jf.isca.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=336
فقه
فقه
1735-3181
1735-3181
1391
19
71
نقش حکمت احکام در حل تعارض و تزاحم
حسنعلی
علی اکبریان
»حکمت احکام« کاربردهاى متعددى در فقه امامیه در استنباط احکام شرعى دارد. دخالت حکمت احکام در حل تعارض، یکى از این کاربردها است، که چگونگىِ آن در این مقاله بررسى مىشود. همچنین اجراى احکام، گاه با تزاحم مواجه مىشود. تشخیص اصل تزاحم و تطبیق مرجحات آن، در احکام فردى به عهده مکلفى است که در تزاحم قرار گرفته است; اما تبیین کلیات و مرجحات آن در علم اصول فقه بررسى مىشود. دخالت حکمت احکام در حل تزاحم نیز در این مقاله بررسى مىگردد.
حکمت حکم
فلسفه احکام
تعارض
تزاحم
مرجحات باب تعارض
مرجحات باب تزاحم
2012
03
20
3
43
فقه
فقه
1735-3181
1735-3181
1391
19
71
ضابطهشناسى صحت و فساد شرط
محمد حسن
نجفی راد
واژه شرط در دانشهاى گوناگون، همچون نحو، فلسفه، اصول، فقه و حقوق به کار مىرود و در هر یک، معناى مخصوصى دارد. در این تحقیق، شرط در اصطلاح فقهى محل بحث است و منظور از آن، »تعهدى تبعى است که متعاقدین آن را ایجاد مىکنند. « از دیگر سو، شرط را به اعتبارهاى مختلفى مىتوان تقسیم کرد; از جمله، تقسیم شرط به اعتبار »صراحت در متن عقد« است. به این اعتبار شرط به بنایى، ضمنى و مصرح تقسیم مىشود و مشهور در فقه شیعه، آن است که شرط باید در متن عقد، به صراحت ذکر شود تا لازم الوفا باشد و دیگر آثار شرط را به دنبال داشته باشد; این شرط را شرط ضمن عقد نیز مىنامند.از آنجا که شروط به عنوان تعهدات تبعى - همانند خود عقود - از موضوعات امضائى شارع مقدس هستند، براى اعتبار شرعى شروط، ضوابط و خصوصیاتى مشخص شده است که فقها از آنها با عنوان »شرایط صحت و فساد شرط« بحث مىکنند و بخش عمده مباحث مشروط، به این موضوع اختصاص مىیابد.پس از تعیین ضوابط صحت و فساد، احکام و آثارى بر هر یک از این شرایط، مترتب مىشود; بخش دیگرى از مباحث شرط در متون فقهى به این مباحث اختصاص یافته است.در این تحقیق در پى آنیم که با محوریت »شرط ضمن عقد« یا همان »شرط مصرح«، ضوابط صحت و فساد آن را بررسى کنیم.
شرط
صحت
فساد
ضابطه
2012
03
20
44
89
فقه
فقه
1735-3181
1735-3181
1391
19
71
تشبّه به جنس مخالف
ابوالفضل
محمدی مجد
تشبّه به جنس مخالف، از جمله مسائلى است که در جوامع امروزى با ظهور فرهنگهاى نوپیدا، اهمیت بیشترى یافته است، و جاى بحث تفصیلى در تنقیح موضوع و حکم آن، در کتب استدلالى خالى است.نوشتار حاضر در پاسخ به این مسأله که آیا هرگونه تشبّه به جنس مخالف حرام است، به بررسى ادله و وجوهى پرداخته است که مىتواند در این مسأله مورد استناد قرار گیرد. پس از ذکر تمام روایات این باب و ادله دیگر، حرمت مطلق تشبّه به جنس مخالف را نقد، و اثبات مىکند که استفاده از مختصات جنس مخالف جایز است، مگر در موارد خاصى که بر عدم جواز استفاده از آن، نص داشته باشیم.
تشبّه به جنس مخالف
مختصات زن و مرد
تخنّث
تذکّر
ملعون
2012
03
20
90
132
فقه
فقه
1735-3181
1735-3181
1391
19
71
اصالت دیه در قتل عمد
سید سجاد
موسوی کرمانشاهی
این مقاله درصدد بررسى این مسأله است که آیا دیه در قتل عمد، اصالت دارد یا خیر؟به همین جهت در فصل اول این نوشتار به بررسى کلمات فقها از گذشته تا کنون در این مسأله پرداختهایم، که به وجود دو نظریه مهم اشاره مىکنند. عدهاى از فقها، دیه را یک اصل در قتل عمد مىدانند; اما مشهور، آن را تنها در صورت رضایت قاتل به پرداخت دیه، بدل از قصاص مىشمارند و اصالتى براى آن قائل نیستند. در فصل دوم به بررسى ادله دو نظریه پرداخته و در نهایت پس از بیان کلام مرحوم خوئى)ره( و نقد آن، تحقیق در مطلب را که مخالف با نظریه مشهور است، بیان نمودهایم
قتل عمد
اولیاء مقتول
دیه
قصاص
2012
03
20
133
154
فقه
فقه
1735-3181
1735-3181
1391
19
71
جستارگشایى در فقهپژوهى شیخ بهایى
سیف الله
صرافی
شیخ بهایى(ره) دانشمندى است عمیق و داراى ابعاد مختلف فقهى، اصولى، تفسیرى، حدیثى، ریاضى، معمارى و غیره.شاهکارهاى او در هر یک از این ابعاد نیازمند پژوهشهاى متعدد و متنوع است. این مقاله درآمدى است بر فقه پژوهى.او در چند بعد: ساختار فقه، نقش قرآن و حدیث و رابطه این دو در فقه، نقش اصول فقه، جایگاه علوم حدیث به ویژه رجال.و در نهایت، نوع توجه او به اقوال فقها. پس از این پنج محور، نگاهى به یک نمونه از فقه او در موضوع اجتماعى امر به معروف و نهى از منکر انداخته شده است. شیخ بهایى(ره) دانشمندى است عمیق و داراى ابعاد مختلف فقهى، اصولى، تفسیرى، حدیثى، ریاضى، معمارى و غیره.شاهکارهاى او در هر یک از این ابعاد نیازمند پژوهشهاى متعدد و متنوع است. این مقاله درآمدى است بر فقه پژوهى.او در چند بعد: ساختار فقه، نقش قرآن و حدیث و رابطه این دو در فقه، نقش اصول فقه، جایگاه علوم حدیث به ویژه رجال.و در نهایت، نوع توجه او به اقوال فقها. پس از این پنج محور، نگاهى به یک نمونه از فقه او در موضوع اجتماعى امر به معروف و نهى از منکر انداخته شده است.
شیخ بهایى
فقه
ساختار فقه
منابع فقه
اصول فقه
علوم حدیث
رجال
امر به معروف و نهى از منکر
2012
03
20
155
172
فقه
فقه
1735-3181
1735-3181
1391
19
71
تأملى در ادله شیخ انصارى (ره) بر اصالت عدم حجیت ظن
احمد
طغرلی پور
شیخ انصارى»ره« در آغازین مباحث علم اصول، آیات و روایات تبعیت از علم و ظن را ناظر به نوع منطقى آنها مىداند; اما در ادبیات دین، علم به معرفتى اطلاق مىشود که احتمال خطاى کاربردى و محسوسى نداشته باشد; ظن نیز حالت تحیرى است که دلیلى عقلایى و قابلقبول بر هیچ طرف نتوان اقامه کرد. پس این آیات نمىتوانند بر اصالت عدم حجیت ظن دلالت کنند; بلکه بهترین دلیل بر حجیت علوم عرفى همچون ظواهر و خبر ثقه و... هستند و به نحو مطابقى و صریح، بر آنها دلالت دارند.
علم و ظن در قرآن
علم عرفى
آیات اصالت عدم حجیت ظن
علم و ظن در اصول فقه
آیات ناهى از ظن
2012
03
20
173
218
فقه
فقه
1735-3181
1735-3181
1391
19
71
گزارش تفصیلى جلسه نقد کتاب «نظریه حقالطاعة»
جلال
عراقی
2012
03
20
219
237
فقه
فقه
1735-3181
1735-3181
1391
19
71
معرفى اجمالى کتاب «بررسى فقهى حقوقى مسؤولیت مدنى ناشى از تصمیمات قضایى با نگاهى به برخى نظامهاى حقوقى»
2012
03
20
238
240
فقه
فقه
1735-3181
1735-3181
1391
19
71
ملخص المقالات
محمد رضا
شاه نظر
2012
03
20
241
244