پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
فقه
1735-3181
1735-3521
19
74
2015
12
22
مبانى فقهى حمایت ازتولید ملى، کار و سرمایه ایرانى
4
37
FA
رضا
اسلامی
<em>حمایت از کار و سرمایه ملى گاه به لحاظ ذات عمل و گاه به لحاظ شرایط خاص زمانى و مکانى است و در هر دو حال باید جهتگیرى سیاستهاى حمایتى و نیز افزوده شدن »قید داخلى و ایرانى« را در موضوع بحث فقهى مورد توجه قرار داد. قاعده نفى ضرر، قاعده تسلط، قاعده نفى سبیل در این بحث بیشتر از سایر قواعد بکار مىآیند ولى کارایى آنها وابسته به پذیرش مبانى انسانشناسى حاکم بر این بحث فقهى و طرح ریزى اصولى چون اصل کرامت انسان، خلافت انسان، اصل هدفدار بودن زندگى انسان است.<br />برخى ادله این بحث فقهى عبارتند از ادله ترغیب در تولید ثروت و سرمایه، ادله مذمت فقر، ادله ترغیب در کار و تلاش، ادله بیانگر جهات مثبت و منفى در بکارگیرى مال و ثروت و ادله صیانت از ثروت و سرمایه هاست.<br />اهداف بستههاى حمایتى تحکیم ارزشهاى اخلاقى، فراهم بودن بستر مناسب معیشتى، استقلال اقتصادى و اقتدار نظام اسلامى و تأمین رفاه عمومى و تعدیل ثروت است و در این جهت باید اولویتهاى برنامههاى حمایتى را لحاظ کرد. این اولویتها، شش گونه قابل شناسایى است.<br />این مقاله به سفارش اتاق بازرگانى تهران به رشته تحریر درآمده است.</em>
حمایت,کار,سرمایه,رفاه,تولید,نظام اسلامى,فقر,سیاستها
https://jf.isca.ac.ir/article_2985.html
https://jf.isca.ac.ir/article_2985_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
فقه
1735-3181
1735-3521
19
74
2015
12
22
حمایت از کارکنان پزشکى در مخاصمات مسلحانه از منظر حقوق بینالملل بشردوستانه و فقه امامیه
38
71
FA
مهدی
فیروزی
<em>یکى از اصول مهم و بنیادین حقوق بشردوستانه بینالمللى و آموزههاى اسلامى، به ویژه فقه امامیه، اصل تفکیک بین نظامیان و غیرنظامیان در مخاصمات مسلحانه است که بر اساس آن، هدف قرار دادن غیرنظامیان ممنوع گردیده است.<br />یکى از گروههایى که با هدف کمک به مجروحان و بیماران در مخاصمات مسلحانه حضور مىیابند، کارکنان پزشکى هستند. سؤالى که این مقاله در پى پاسخ به آن است، این است که قواعد و مقررات حقوق بشردوستانه و فقه امامیه، از کارکنان پزشکى براى انجام وظایفشان در برابر اقدامات متخاصمان در مناقشات مسلحانه، چه حمایتى مىکنند و مبناى این حمایت چیست؟<br />فرضیه مقاله بر آن است که قواعد حقوق بشردوستانه و فقه امامیه از کارکنان پزشکى براى انجام وظایفشان حمایت مىکنند و مبناى این حمایت، اصول و قواعد فقهى و حقوقى همچون »اصل تفکیک« و «قاعده نفى اعتدا»مىباشد.<br />براى پاسخ به سؤال فوق و اثبات فرضیه، این مقاله در دو گفتار تنظیم شده است. در گفتار اول، به تحلیل مفاهیم مرتبط و اهمیت و تاریخچه بحث پرداخته خواهد شد. در گفتار دوم، مبانى فقهى و حقوقى حمایت از کارکنان پزشکى بررسى مىشود.</em>
حقوق بشردوستانه,فقه امامیه,مخاصمات مسلحانه,کارکنان پزشکى,اصل تفکیک,قاعده نفى اعتدا
https://jf.isca.ac.ir/article_2986.html
https://jf.isca.ac.ir/article_2986_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
فقه
1735-3181
1735-3521
19
74
2015
12
22
تبعیت احکام از مصالح و مفاسد
72
106
FA
حسنعلی
علی اکبریان
0000-0001-5526-4829
ha.aliakbarian@gmail.cim
<em>تبعیت احکام از مصالح و مفاسد، از مبانى کلامى پرسابقه فقه و اصول است. در این مقاله سعى شده خلطهایى که در نزاعهاى این مسأله باعث تشتت آرا شده، با تفکیک مباحث از یکدیگر، روشن و مرتفع شود. در فصل نخست، محل نزاع بیان شده است; در فصل دوم، نزاع اصلى بحث تبعیت که در حکم واقعى است با ادله تفصیلى ارائه مىگردد; و در فصل سوم، آراى مطرح در تبعیت حکم ظاهرى از مصالح به گونهاى بیان مىشود که اولاً نزدیکىِ آنها به یکدیگر روشن شود و ثانیاً تفاوت آن با تبعیت حکم واقعى از مصالح، آشکار گردد.</em>
حکم واقعى,حکم ظاهرى,مصالح و مفاسد,تبعیت از مصالح در متعلق حکم,تبعیت از مصالح در جعل حکم
https://jf.isca.ac.ir/article_2987.html
https://jf.isca.ac.ir/article_2987_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
فقه
1735-3181
1735-3521
19
74
2015
12
22
مفهوم شناسى «احکام امتنانى»
107
131
FA
محمد علی
خادمی کوشا
<em>مطابق نظر مشهور فقیهان، »احکام امتنانى« به موارد متناسب با امتنان اختصاص دارند. فهم صحیح این مطلب که برخى از فقیهان آن را »قاعده امتنان« نامیدهاند، بر فهم دقیق احکام امتنانى متوقف است. اصطلاح احکام امتنانى و واژه امتنان و برخى از مشتقات آن، در متون فقها به ویژه بعد از شیخ انصارى در موارد استفاده از ادله نقلى و شناخت مقدار دلالت آنها و تقیید مجارى اصول و قواعد به کار رفته است، ولى هیچ یک از فقها به بررسى مفهوم آن نپرداختهاند; در حالى که مفهوم آن در ترکیبهاى مختلف با هم فرق مىکند و اشتباهاتى در مفهوم آن، صورت گرفته است.<br />مقاله حاضر به مفهومشناسى »احکام امتنانى« همانند دیگر اصطلاحات علم اصول فقه پرداخته و ضمن بیان اعتبارات مختلف براى امتنانیت احکام شرعى، مفهوم روشنى از احکام و ادله امتنانى ارائه داده است.1</em>
امتنان,حکم امتنانى,مقام امتنان,دلیل امتنانى
https://jf.isca.ac.ir/article_2988.html
https://jf.isca.ac.ir/article_2988_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
فقه
1735-3181
1735-3521
19
74
2015
12
22
اسباب تبدل موضوع (استحاله)
132
265
FA
علیرضا
فرهاد
<em>ماندن یا نماندن موضوع اسبابى دارد که با توجه به تنوع موضوع به عینى و غیرعینى تقسیم مىشود. با استقرا در روایات و متون فقهى، مىتوان به این اسباب دست یافت; چنان که »استحاله« برگرفته از روایات و »فهم عرفى« برآورده از متون فقهى است. اما درباره استحاله باید گفت که ملاک صدق استحاله، تغییر صورت نوعیه است. با این ملاک مىتوان به مصداقیابى استحاله در تغییراتى دست یافت که بر ماده تحمیل مىشود; تغییراتى از قبیل انجماد، میعان، چگالش و... . این سبب با قاعده »تبعیت احکام از اسماء« ارتباط دارد و به جز طهارت در سایر موضوعات فقهى همچون صلات، رهن، وقف و... نیز جریان دارد. شک در تحقق استحاله مساوى با عدم آن است.</em>
استحاله,تبدل,موضوع,صورت نوعیه
https://jf.isca.ac.ir/article_2989.html
https://jf.isca.ac.ir/article_2989_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
فقه
1735-3181
1735-3521
19
74
2015
12
22
تداوم و اصالت در اندیشه شیعى: ارتباط مکتب اخبارى و مکتب تفکیک
166
200
FA
سید مهدی
طباطبائی
دانش آموخته حوزه علمیه قم و پژوهشگر پژوهشکده ادیان و مذاهب.
<em>»مکتب تفکیک« از جمله مکاتبى است که امروزه در مجامع علمى جامعه شیعى ایران، مطالب بسیارى درباره آن گفته مىشود. در این مقاله سیر تاریخى و تطور اندیشههاى تفکیکیان و نیز مسأله معاد از دیدگاه ملا صدرا و بهرهبردارى آنان از این دیدگاه بررسى شده است. آیا مىتوان میان موج اخبارىگرى با دغدغههاى فکرى صاحبان مکتب تفکیک، ارتباطى برقرار نمود؟ آیا این دو مکتب در ارائه اندیشههاى خود موفق بودهاند؟ آیا پایبند بودن به نصوص - که در هر دو مکتب مشاهده مىشود - مىتواند بیانگر این موضوع باشد که مکتب تفکیک، استمرار برخى از عناصر اصلى مکتب اخبارى است؟ اینها از جمله مباحثى است که نویسنده این مقاله، آقاى پروفسور رابرت گلیو1 مىکوشد بدانها پاسخ گوید.</em>
مکتب اخبارى,مکتب تفکیک,اصالت مکاتب,معاد جسمانى
https://jf.isca.ac.ir/article_2990.html
https://jf.isca.ac.ir/article_2990_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
فقه
1735-3181
1735-3521
19
74
2015
12
22
نگاهى مقایسهاى به مراتب امر به معروف و نهى از منکر
201
219
FA
جلال
عراقی
یدالله
خیام پور
<em> از دیرباز بحث امر به معروف و نهى از منکر در میان شیعیان، در شمار بحثهاى فقهى و در میان اهل سنت، در شمار مباحث اعتقادى و گاه هم در شمار احکام سلطانیه بوده است. ما در این تحقیق، بر آنیم تا با تکیه بر آرا و استدلالهاى فقهاى امامیه و اهل سنت، مراتب امر به معروف و نهى از منکر را مقایسه کنیم.<br />ابتدا به بررسى آرا و نظریات فقهاى امامیه مىپردازیم و در دلایل آنها به کاوش مىپردازیم; و سپس آراى فقهاى اهل سنت را بررسى مىکنیم.<br />در پایان، نتایج حاصل از پژوهش، به این اشاره دارد که فرق اهل سنت، هر کدام به صورت جداگانه مراتب و مراحلى را براى امر به معروف و نهى از منکر به صورت زیر قائلند:<br />حنفیه به تقسیمى سه گانه قائل است که انجام دادن با دست براى امرا، با زبان براى علما و با )یا در( دل براى عامه است.<br />مالکى مىگوید: مردم در نهى از منکر، مراتب متفاوتى دارند. وظیفه علما آن است که حاکمان را راهنمایى کنند.<br />شافعى مىگوید: امر به معروف و نهى از منکر، هشت درجه دارد.<br />ابنحنبل مىگوید: از طریق حدیث »سهمرحلهاى« نبوى مىتوانیم دریابیم که این وظیفه چگونه باید انجام شود; انجام دادن آن ممکن است با دست، زبان و دل باشد; که این آخرى کمترین مقدار ایمان است.<br />اکثر فقهاى شیعه براى امر به معروف و نهى از منکر، مراحل سهگانهاى را برشمردهاند; اما در اینکه از کدام مرحله باید آغاز کرد، از ظاهر عبارتها به نظر مىرسد اختلافاتى در میان ایشان وجود دارد; اما همانگونه که مرحوم علامه حلى در »مختلفالشیعه« بیان نموده، ظاهراً این اختلافات لفظى است و مىتوان بین آنها تسالم برقرار کرد.</em>
امر به معروف,نهى از منکر,مراتب امر به معروف و نهى از منکر,معروف,منکر
https://jf.isca.ac.ir/article_2991.html
https://jf.isca.ac.ir/article_2991_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
فقه
1735-3181
1735-3521
19
74
2015
12
22
معرفی کتاب مسائل فقهى و حقوقى nقتل از روى ترحم (اتانازى)
220
222
FA
اسماعیل
آقابابایی
عضو هیأت علمى پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامى.
https://jf.isca.ac.ir/article_2992.html
https://jf.isca.ac.ir/article_2992_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
فقه
1735-3181
1735-3521
19
74
2015
12
22
فهرست مقالههاى سال نوزدهم
223
230
FA
https://jf.isca.ac.ir/article_2993.html
https://jf.isca.ac.ir/article_2993_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)
فقه
1735-3181
1735-3521
19
74
2015
12
22
ملخص المقالات على بدراوى
231
236
FA
رضا
اسلامی
https://jf.isca.ac.ir/article_2994.html
https://jf.isca.ac.ir/article_2994_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf